xoves, 25 de maio de 2023

A LARACHA, ANOS 50

  Entre finais dos anos corenta e principios dos cincuenta, Pepe da Foquecha, o seu curmán Luís, Aurelio, Xaime do Caeiro, Monsito Astray, Tito, Manolo de Eladio, Luís, Samuel de Negreira, Pepe de Mallo, Bautista e compañía, todos eles como xogadores, e o señor Hermida, Francisco Chispas, Benigno o Rallano, Plácido e Pepe Mijares, Francisco do Forno, Paco de la Fuente e Ramón Cacheiro na parte directiva, retomaban a actividade futboleira na vila da Laracha, que levaba un tanto adormecida dende os anos trinta e corenta, unha actividade da que daba boa conta La Voz de Galicia nos primeiros días de de novembro de 1950 ao informar dun enfrontamento xogado en Lañas. O xornal herculino, cun titular no que anunciaba que “El Laracha gana, pero no hay trofeo”, publicaba que ”con motivo de la festividad de Todos los Santos, se celebró en Lañas un partido amistoso de fútbol entre el equipo titular y el Laracha F.C.. Faltaban dos minutos para finalizar, y ganaba el Laracha por 2-1, cuando a causa de una discusión, se suspendió el partido, no efectuándose la entrega del trofeo en disputa al equipo vencedor, ya que el Lañas, que lo donaba, se negó a ello”1. 

   Casualidades da vida, consultando a hemeroteca de El Ideal Gallego para documentar o libro “100 anos de fútbol en Arteixo e A Laracha”, atopamos un tesouro etnográfico titulado O equipo da Laracha nun especial dos anos oitenta, con sinatura de Manolo Negreira, dedicado ás festas da vila no que, a xeito de cuartetos, poñíase de manifesto o acontecido naquel partido de Lañas xogado en 1950

  Ademais, nese pequeno tesouriño, tamén se describe o vivir e o sentir das familias larachesas daqueles tempos ao redor do fútbol e os síntomas de expansión desta práctica deportiva que, a teor da publicación, servía para a interrelación veciñal e de familias. 

 

A Laracha, anos 50. Na imaxe, de esquerda a dereita, Esther, Chona de Benigno e Maruja do Forno na Avenida de Fisterra (Foto do libro "Unha volta polo pasado. Parroquia de Torás", A.V. A Cutareira)

  Naqueles cuartetos escritos nos anos cincuenta, a veciñanza da Laracha tamén daba fe, cun acentuado espírito crítico, dun dos problemas da vila, que era a falta dun terreo de xogo, problema que non tería solución definitiva ata moitos anos despois:


Pepe da Foquecha

está enfadado.

Non o deixan xogar

porque está casado. 

 

E Luís o primo

ten moita pereza.

Mais en cambio ao balón

dalle de cabeza.


Sin embargo Aurelio

está moi gordinflón.

De cada patada,

quere romper o balón.


Xaime do Caeiro

xa non ven xogar.

Agora ten moza

e vaisenos casar.


E o de Quintáns

ten moi pouco fuelle,

que aos cinco minutos

está que no puede.


Monsito Astray

non pode xogar

porque teñen tenda

e ten que despachar.


Tamén está Tito,

debía ser primeiro

que para eso en Lañas

fixo de porteiro. 

 

Manolo de Eladio

non lle está ao oficio.

Xa se lle coñece

pois está no servicio. 

 

O outro Luís,

Carrecho de ole,

parece que ten

corriente do trole. 

 

Samuel de Negreira

arrastra nas herbas.

Non vos estrañedes,

non ten mais que pernas.


E Pepe de Mallo

é de categoría.

Por ir no equipo

deixou a banquilla.


Faltábanos un mirar

que contraste.

Vive no Petón,

traballa de xastre.


Xa nos esquecía

o noso artista.

Sabédeslle o nome,

chámanlle Bautista.


O noso equipo

está repartido.

Vaille pasar diñeiro

o Club Deportivo. 

 

Xa acabamos

con esta estiva.

Vamos empezar

cos da directiva.


O señor Hermida

es del consejo,

aunque para esto

está un poco viejo.


A Francisco Chispas

hai que terlle fe

porque está chiflado

polo efe ce (F.C.)


Benigno o Rallano

coma el non hai outro.

Transporta o equipo

dun lado pra outro. 

 

Pepe de Pallas, Pepe de Cachumbo, Lito, Leoncio e Mino no autobús de Benigno (Foto do libro "Unha volta polo pasado. Parroquia de Torás", A.V. A Cutareira)
 

Plácido Mijares

no sale de noche.

Por el F.C.

da aunque sea el coche. 

 

Su hermano Pepe

es lo que haría.

Ya tiene dispuesta

la ferretería.


Francisco do Forno

eso é un espanto.

Si ten unha leira

regalaa pro campo.


Paco de la Fuente

fará desta luchas,

polo F.C.

non deixa as truchas.


En cambio o irmán Gonzalo

é aficionado,

pero se hai truchas

vaise co hermano.


Ricardo o escribiente

ese é unha desgraza.

Non quere saber nada

mentres teña caza.


E Ramón Cacheiro

ese está casado.

Falarlle do equipo

é atragantalo.


Si hai que ir a un pleito

e facer escrito

temos na Telleira

ao señor perito.


Estamos acabando

e da un bon salto,

que os do Ayuntamiento

non compran o campo. 

 

Non teñen vergonza

e aínda é un espanto

non poder xogar

por non ter campo.


Cousa como esta

non lle pasa a nadie.

Hai que falar serio

co señor alcalde.


Hai unha protesta

sobre estos deberes.

As que falan máis claro

sonche as mulleres.


Comprade o campo,

soltade a marra

que é unha vergonza

o ir xogar a fora. 

 

Hai que xuntarse,

arrancar vuelo.

A ver si con esta

recerá o pueblo.


Eu creo que si

dira o que queira

con estas cousas

pode ir á feira.


O que dixo esto

é unha certeza

pra discurrir tanto

fai falla cabeza.


Fai falla cabeza

que teña cerebro.

Non a fixeron fora

foi no mesmo pueblo.


Laracha F.C.

foi xogar a Lañas

pero de volver

non lle quedaron ganas.


Non vaiades pensar

que che foi por medo

pois po noso medo

sodes moi pequenos.


Mirade o que é xogar

cos da aldea

que perden a copa

e quedan con ela.

 

La Voz de Galicia, 5 de novembro de 1950

Perde o noso equipo,

tamén tivo xenio

despois xa lla daban

e non a quixeron


E as trangalladas

acaban así,

que os de Laracha

non volven alí. 

 

E os do salón

xa rabeaban coa xente

porque lles marchaban

pra casa de enfrente.


Tirade a orquesta

e o acordeón

que os da Laracha

non van ao Salón.


Bailade a Muiñeira

e bailade a Jota

e despois viredes

pola nosa copa.


Non teñen vergonza.

Non a conocen.

Xa o di o refrán,

o roubado no loce.

 

E de xogar copas

non quedan vezados

que pola primeira

van ben escalados.


No campo de Lañas

avergonza o decir

que tivo que acudir

a Guardia Civil.


E eso os de Lañas

téñense por listos

van vir retratados

na caixa de mistos.


Para hoxe está ben,

deixalos en paz,

que o día primeiro

havos de acordar2.

 

__________

1 Vid. La Voz de Galicia, 5 de novembro de 1950, p. 4.

2 Vid. “O equipo da Laracha”. El Ideal Gallego, 15 de agosto de 1989. “Fiestas en Laracha”, páx. X.


Ningún comentario:

Publicar un comentario